Metody, narzędzia i najlepsze praktyki w zakresie oceny ryzyka zawodowego

Dobrą praktyką w ocenie ryzyka zawodowego w firmie jest wybranie odpowiedniej metody, właściwej dla złożoności zadań wykonywanych w zakładzie oraz stopnia zagrożeń występujących w zakładzie. Poznaj powszechnie stosowane metody i narzędzia oceny ryzyka zawodowego. 

Ocena ryzyka zawodowego w przedsiębiorstwie

W zespole dokonującym oceny ryzyka zawodowego powinny znaleźć się osoby, posiadające wiedzę w zakresie technologii stosowanych w firmie i obowiązujących norm bezpieczeństwa i higieny pracy. Do zespołu powinni także należeć kierownicy średniego szczebla, przedstawiciele załogi, którzy dobrze znają tryb pracy w firmie oraz lekarze medycy pracy.

Jednocześnie szef zespołu powinien znać obowiązujące metody i techniki oceny ryzyka zawodowego i wybrać te, które są właściwe dla zadań i zagrożeń istniejących w zakładzie pracy.

Etapy wdrożenia systemu oceny ryzyka zawodowego:

1. Zebranie informacji odnośnie do specyfiki stanowisk pracy w zakładzie, używanych narzędzi, maszyn, materiałów do pracy oraz analiza występujących wypadków i chorób zawodowych w firmie.
2. Szkolenia pracowników w zakresie ryzyka zawodowego oraz wdrożenie systemu informowania o ewentualnych ryzykach w zakładzie.
3. Identyfikacja osób narażonych.
4. Wdrożenie metody ryzyka zawodowego, dopasowanej do specyfiki organizacji i zagrożeń na stanowiskach pracy.
5. Wyznaczanie dopuszczalności ryzyka.
6. Wdrożenie działań mających na celu zmniejszenie ryzyka zawodowego.
7. Aktualizacja oceny ryzyka i doskonalenie procesów.

Metody ograniczenia ryzyka zawodowego

Zespół do spraw oceny ryzyka zawodowego wybiera metodę ograniczenia ryzyka. Każda z nich ma inny system ewaluacji i środków w zakresie przeciwdziałania zagrożeń w firmie. Najczęściej stosowane są:

• Metoda Polskiej Normy PN-N-18002,
• Metoda Wskaźnika Ryzyka (RISC SCORE),
• Metoda Wstępnej Analizy Zagrożeń (PHA),
• Metoda Analizy Bezpieczeństwa (JSA).

Do oceny ryzyka zawodowego wykorzystuje się głównie metody jakościowe, polegające na analizie określonych aspektów działalności przedsiębiorstwa. Są to metody, w których ocena ryzyka jest oceną subiektywną, co rodzi konieczność zebrania kompletnych informacji i rzetelnego oraz obiektywnego podejścia do oceny. W innym wypadku przeprowadzona metoda oceny zagrożenia może okazać się niewiarygodna i nie spełniać zamierzonego celu.

Zalecane jest stosowanie jak najprostszych metod, które umożliwiają efektywną ocenę zagrożeń związanych z pracą na danym stanowisku pracy.

Narzędzia oceny ryzyka zawodowego

Zaliczane są do nich programy komputerowe i listy kontrolne, które wspomagają rozpoznanie zagrożeń i ocenę ryzyka z nimi związanych oraz usprawniają dokumentację planowania i wyników oceny działań w zakresie ograniczenia ryzyka zawodowego.

Przykładowe narzędzia stosowane w ocenie ryzyka zawodowego:

• STER: program wspomagający realizację działań w zakresie identyfikacji zagrożeń i ryzyka zawodowego w firmie, działań BHP, sporządzania dokumentacji powypadkowej.
• IRYS: narzędzie internetowe wspomagające ocenę ryzyka zawodowego.
• MIKRO-BHP: to program przeznaczony do wsparcia w zakresie wdrażania aktualnych zasad BHP.
• KIM: program służący do oceny ryzyka związanego z ręcznym przenoszeniem ciężarów.
• PODULT: aplikacja pozwalająca na ocenę ryzyka zawodowego pracowników narażonych na działanie naświetlenie promieniowania podczerwonego i nadfioletowego. 
• Algorytm szacowania narażenia na czynniki chemiczne oparty o normę PN-N-18002:2000,
• Algorytm szacowania narażenia na hałas oparty o normę PN-N-18002:2000.
• OCRA: to metoda oceny ryzyka związanego z wykonywaniem czynności powtarzalnych kończynami górnymi, sporządzona według normy EN 1005 – 5.

Odpowiedni wybór narzędzi i metod w ocenie ryzyka zawodowego gwarantuje wymierne skutki i pozwala zniwelować zagrożenia dla kadry pracowniczej w trakcie wykonywania powierzonych obowiązków. Warto regularnie przeprowadzać taką ocenę, szczególnie po wystąpieniu wypadku lub choroby zawodowej.